توضیحات

پروژه حاضر، ساختمان تئاتر شهر قزوین است که بنایی دو طبقه به همراه یک زیرزمین می باشد. این بنای عمومی، پس از سالها، فضای مناسبی برای اجرای تئاتر های حرفه ای در قالب جعبه سیاه (Black Box) و همچنین فضاهایی برای اجرای تئاترهای خیابانی در اختیار هنرمندان و هنردوستان شهر قرار داده است. این بنا در زمینی به وسعت ۲۲۰۰ متر، که حاصل از بازیافت یک محیط شهری ناکارمد و نامناسب به لحاظ اجتماعی بود، ساخته شده است. مجموع مساحت طبقات ساختمان ۱۹۷۰ مترمربع میباشد.

طبقه همکف این ساختمان از یک حجم شیشه ای تشکیل شده و فضاهای عمومی پروژه، همانند اتاقهای تمرین تئاتر، اتاق جلسات و داوری، اتاق مدیریت، اطلاعات، بلیط فروشی و کافه تریا را شامل می شود. این حجم شیشه ای ، پایه ای  است برای قرارگیری مکعب سفید که سالن اصلی اجرای تئاتر در آن قرار دارد. مکعب سفید، دقیقا بالای حجم شیشه ای قرار گرفته است تا انتراعی از معلق بودن به تصویر بکشد. در طبقه اول (مکعب سفید)، سالن اصلی اجرای تئاتر (Black Box) پروژه به همراه سالن انتظار آن، قرار گرفته اند. در طبقه زیرزمین، سرویس های بهداشتی، کارگاه ساخت دکور تئاتر، انبارها و فضاهای تاسیساتی قرار گرفته اند. این ساختمان به درخواست هنرمندان تئاتر شهر قزوین، که هیچ سالن تخصصی مناسبی برای اجرای تئاتر نداشتند، از شهرداری قزوین، در سال ۱۳۹۷ تعریف شد.

ایده طراحی، نوآوری ها و مزایای پروژه

این پروژه در یک قطعه زمین حاصل از تخریب یک محیط شهری ناکارمد که شامل تعدادی غرفه فرسوده بود، در مجاورت پارک ملت قزوین، طراحی شده است. در طراحی این پروژه دو موضوع اصلی مورد توجه قرار گرفته اند؛ اول مجاورت این پروژه با درختان کهنسال و منظره سبز و زنده ی پارک ملت، و دوم  تبدیل شدن ساختمان به خانه ای برای هنرمندان تئاتر و علاقه مندان به هنرهای دراماتیک با لحاظ کردن این موضوع که شهر قزوین، فاقد سالن حرفه ای اجرای تئاتر بود.

بنابراین در وهله ی اول باید از طراحی یک ساختمان صلب که منظر سبز پارک را مسدود کند اجتناب می کردیم. و این موضوع یک پارادوکس با کاربری پروژه که سالن تئاتر بود و می بایست دقیقا در یک جعبه ی صلب سیاه، شکل می گرفت، ایجاد می کرد. هنرمندان تئاتر شهر قزوین، از شهرداری خواسته بودند که یک سالن اجرای نمایش به سبک «جعبه سیاه» (Black box) برای آنها احداث شود که پیش از آن، چنین سالنی در شهر وجود نداشت. برای حل کردن این پاردوکس، جعبه ی سیاه تئاتر را داخل یک جعبه ی سفید متخلخل و سبک، مخفی کردیم، و برای سبکتر کردن آن به لحاظ بصری و ایجاد حس تعلیق در فرم، آن را به صورت کنسول روی یک جعبه ی شیشه ای قرار دادیم. سایت را گود کردیم، و جعبه ها را برای تامین ارتفاع مناسب سالن تئاتر، داخل گودال باغچه جانمایی کردیم.

به این ترتیب ارتفاع ساختمان، آنقدری زیاد نشد که منظر پارک را مسدود کند و از دیگر سوی، تخلخل های حجم، ارتباط بصری از داخل و خارج ساختمان با پارک را در هر لحظه فراهم می کرد. پوسته آجری، به شیوه ی خشک (بدون ملات) اجرا شده و برای فضای مابین آجرها، قطعاتی از جنس تفلون طراحی و ساخته شد که منحصرا برای این پروژه قالب گیری و ساخته شد. این پوسته ی آجری، فضای داخلی سالن انتظار در طبقه ی اول، را به محیط منحصر به فردی تبدیل کرده است. از یک طرف بازی نور و سایه از لابه لای آجرها، در ساعات مختلف روز، فضای متفاوتی را میسازد. از طرف دیگر، ارتباط بصری افراد حاضر در سالن انتظار با پارک و خیابان، به خوبی برقرار است و تاثیر درختان پارک در فضای داخلی به وضوح، درک میشود. این طبقه از لحاظ کد ارتفاعی با پارک همتراز است و تماشای نمایشی از رفت و آمد مردم در پارک و خیابان، پرواز پرندگان، حرکت برگهای درختان، و زیبایی منظر طبیعی آنها، از داخل سالن انتظار ، نصیب مردم منتظر می شود.

این شفافیت، نور، تلائلو و دید و منظر، در سالن انتظار، تضاد معناداری با سالن اجرا دارد. مردم از این فضای شفاف، وارد فضای تیره و تاریک سالن اجرا میشوند و ارتباط آنها، با شهر به طور کلی قطع میشود. حالا نوبت تمرکز و تماشای نمایشی است که کارگردانان برای انها تدارک دیده اند. برای فراخواندن عامه ی مردم به سایت، پله های عریض در سه سوی سایت، طراحی شد که هم محلی برای نشستن و تماشا کردن نمایشهای خیابانی باشد و هم در سایر اوقات برای وقت گذرانی، محیط با کیفیتی در اختیار شهروندان قرار دهد. این ساختمان به عنوان بخشی از محیط شهری اطراف خود، شامل خیابان، پارک و پیاده روهای اطراف آن، اکنون به عنوان یک فضای شهری زنده و فعال، در حال زیستن است.

هنرمندان تئاتر ، روزانه برای تمرین نمایش های خود، یا برای نمایشنامه خوانی، به این ساختمان مراجعه می کنند. کودکان برای تماشای نمایشهای عروسکی، به همراه همکلاسیها و دوستان خود، در این فضا حضور پیدا می کنند. مردم علاقه مند به تماشای تئاتر، هر شب به این سالن می آیند. حتی مردم برای تماشای نمایشهای آیینی (تعذیه) در ایام خاص مذهبی، در محوطه این ساختمان جمع میشوند. مردمی که به صورت روتین، صبح ها در پارک ورزش می کردند، اکنون به جای غرفه های فرسوده و نامرتب، یک بدنه ی متخلخل آجری سفید رنگ را می بینند که به صورت متفاوتی منظر شهری را دگرگون کرده است.

ویژگی های پروژه؛

شهرداری، قطعه زمینی را در مجاورت یکی از پارکهای مهم، بزرگ و قدیمی در مرکز شهر قزوین، برای این پروژه انتخاب کرد. در این قطعه زمین، تعدادی غرفه ی  فرسوده و ناکارمد، وجود داشتند که به محل نامناسبی از لحاظ امنیت اجتماعی تبدیل شده بود و کارایی لازم را نداشت. با تملک و تخریب بیشتر این غرفه ها، زمین مناسبی برای احداث پروژه تئاتر شهر، در مرکز شهر، احیاء شد. و بدین وسیله این محدوده ی شهری، برای ساخت یک کاربری جدید فرهنگی و عمومی، بازیافت شد.

اکنون از آن غرفه ها، تنها سه عدد باقی مانده که شهرداری موفق به تملک آنها نشد و سایت پروژه بر مبنای حضور این سه غرفه، در مراحل بعدی طراحی، تغییر فرم پیدا کرد. زمانی که تیم ما برای طراحی این پروژه انتخاب شد، هنوز همه ی غرفه ها، با وضعیت بد اجتماعی و فرسودگی ظاهری، موجود بودند. بنابراین تبدیل یک محیط ناکارمد شهری به یک فضای فعال، پرتحرک و امن، به عنوان هدف اصلی طراحی مورد توجه ما قرار گرفت.

به ما دستور داده شد که طی مدت بسیار کوتاهی (کمتر از دو ماه) پروژه را طراحی و نقشه های اجرایی آن را تهیه کنیم.  این مدت زمان کوتاه برای طراحی، یک چالش بسیار مهم، پیش روی طراحان بود. چالش بسیار مهم دیگر، مسئله ی محدودیت ارتفاع ساختمان جدید، به دلیل مجاورت با پارک قدیمی و بزرگ شهر بود. به این ترتیب که باید مجموع ارتفاع طبقات اصلی ساختمان، از ۷ متر از تراز خیابان تجاوز نمی کرد. این در حالی بود که سالن تئاتر، نیاز به ارتفاع حداقل ۵ متر داشت و از طرفی سایر فضاهای جنبی، هم باید در ساختمان لحاظ میشد. با توجه به مساحت کم سایت، و حداقل فضاهای موردنیاز برای این مجموعه فرهنگی،  به این نتیجه رسیدیم که ساختمان را در 3 طبقه تعریف کنیم. به این ترتیب که سالن اصلی با ظرفیت ۲۲۰ تماشاچی را، با توجه به اینکه بیشترین مساحت را در بین فضاهای پروژه داشت، در بزرگترین طبقه ساختمان (طبقه اول) قرار دهیم و سایر فضاهای جنبی را در طبقه همکف و زیرزمین جانمایی کنیم.

از دیگر سو، برای اینکه ارتفاع این ساختمان سه طبقه از ۷ متر تجاوز نکند، زمین پروژه را به اندازه ۲ متر گود کردیم، طبقه همکف را در این فضا قراردادیم و یک زیرزمین طراحی کردیم. طبقه اول که بیشترین ارتفاع را برای قرارگیری سالن تئاتر نیاز داشت، روی طبقه همکف قرار دادیم. به این ترتیب کل فضاهای موردنیاز پروژه تامین شد و مسئله ی ارتفاع هم حل شد. ضمن اینکه گودبرداری سایت، منجر به تولید لبه هایی شد که پله های عریضی برای نشستن مردمی که از پارک عبور می کنند، و همچنین تماشای نمایشهای خیابانی در اطراف ساختمان تئاتر، فراهم کرد

English

Please click on the link below to view the project's information in English language.
Click Here!